Miadı Dolmuşsa Artık İlaç Olur mu?
Aldığımız ilaçların hepsini kullanıyor muyuz? Bu sorunun cevabını hemen hemen herkes hayır diye cevaplar eminim. Peki, kullanmadığımız ilaçları ne yapıyoruz? Kullanmadığımız ilaçları çöpe atmak ne kadar doğru? Bu ilaçların çevreye zararı var mı yok mu?
Bu soruları yarı uykulu halde bir haber kanalında Türkiye’de yanlış ilaç kullanımı, alımı ve tüketimiyle ilgili küçük bir haber izlerken aklıma geldi ve yeni yetişen bir eczacı olarak kullanılmayan ilaçları ve son kullanma tarihi geçmiş ilaçları ne yapmalıyız diye merak ettim ve araştırmaya başladım. İçinde bir takım kimyasal, hormonal katkılar bulunan bu ilaçlar doğaya zarar vermiyor mu? Yapılan araştırmalara bakılırsa kesinlikle zarar veriyor.
Araştırmalarda, çevre sularına karışan düşük miktarlardaki ilaçlarla sürekli temas halinde kalmanın balık ve diğer sucul canlılarda fizyolojik ve davranışsal değişikliklere neden olduğu görülmektedir. Ayrıca çevreye karışan düşük miktarlardaki antibiyotiklerle sürekli temas sebebiyle ilaca karşı dirençli mikroorganizma ve bakteriler oluşmaya başlamıştır.
Bizler kendimiz için zararlı diye çöpe attığımız miadı dolmuş ilaçları çöpe atarak doğaya bırakarak yine kendimize zarar vermiş olmuyor muyuz? Atık ilaçlar tüm toplumun ve çevrenin ortak ve önemli bir sorunudur ama bu sorun günümüzde yeni yeni fark edilmeye başlanmıştır.
Neler yapabiliriz? Evlerde kullanılmayan veya miadı dolmuş atık ilaçların eczanelerde kurulacak bir sistem aracılığı ile geri toplanmasını ve imha edilmesini sağlayabiliriz. Amerika, Avrupa ülkeleri, Avustralya ve Kanada gibi yaklaşık 30 ülkede farklı ilaç toplama sistemleri uygulanıyor. Bir sonraki ülke neden Türkiye olmasın?
Bu konuda özellikle bilgilendirme yapılmalı ve bu bilgilendirme eczacı adaylarından başlanmalı. Bu konuyu gündemde tutabilmek için eczacılık fakültelerine atık ilaç kutuları yerleştirerek önce yeni yetişen eczacıları bu bilinçle yetiştirebiliriz. Ses getirecek bu kutuların Avrupa’da olduğu gibi her eczanede bulunma zorunluluğunu sağlamak doğa, çevre ve önemlisi insanlarımızın yararına olacaktır. Bunun en güzel örnek atık pil kutularıdır. Gayet başarılı bir çalışma ve bunun bir benzeri olacak şekilde neden ilaçlar da toplanmasın?
Unutulmamalıdır ki ilaç hedeflendiği insan vücudunda yararlıdır, çevrede değil.
Nesrin GÜLER – Y. Emre GÜMÜŞ
