İştahsızlık
Günümüz popüler beslenme bozukluğundan olan obezite bir yana %10 luk bir dilime sahip olsa da iştahsızlık ve kilo alamama ciddi sorunlara ve uzun tedavi periyotlarına varan sıkıntılara yol açmaktadır.
İştahsızlık normalde sorun değildir. Sonuçları incelendiğinde aşırı zayıflıktan dolayı görsel bozukluk, besinlerin yeterli seviyede alınamamasından dolayı vücut savunmasının azalması, bünyede yeterli enerji alınamamasından dolayı patolojik durumlara yatkınlık vb. sebep olmaktadır. Bu sonuçlar yaşam kalitesini düşürdüğü için kişi iştahsızlığına çözüm bulmaya çalışmaktadır.
İştahsızlığa bir çok şey sebep olmaktadır. Gastro İntestinal kanal (ağız ile başlayıp barsak ile devam eden sindirim kanalı) da olan bir ülser (yara) dahi iştahsızlığa sebep olmakta ve bireyi normalin altında seyir eden kilolarda kalmaktadır.
İlk olarak kilo alamama ve kilo kaybı rahatsızlıklarında fiziksel sorunlar dikkate alınmalıdır. Sindirim sistemi hastalığın olup olmadığı, herhangi bir etki (kafa travması, beyin tümörleri vs.) beyindeki iştah merkezlerinin zarar görüp görmediği, AİDS- Kanser- Anemi gibi hastalıkların kontrolü, iştah köreltici ilaçların kullanılması vb durumlar araştırmalıdır.
Geleneksel olarak kilo alamayan kişilere tedavide bal, pekmez, keçi boynuzu , tahin gibi besin değeri yüksek gıdalar ile çözüm bulunmaya çalışılır. Bu ve benzeri sebebi göz önüne alınmadan yapılan iştahsızlık ve kilo kaybı tedavileri kesin çözüm olmamaktadır. Çünkü sorun bazen psikolojik bozukluklar olmaktadır. Çok sevilen bir yakını kaybetme, üzerinde çalışılan çok arzulanan bir işte başarısızlık, depresyon, stres iştahsızlığa neden olmaktadır.
İlerleyen yaşlarda da iştahsızlık ve kilo kaybı görülebilir. Bunların sebebi ise yaşlanmanın verdiği katabolizma (yıkım metabolizması) sebebiyle dilde bulunan tat reseptörlerinin yıkılması ile gıda alımında besinlerden eskisi kadar tat, keyif alamama. Lezzetli besinlerin alınamaması iştahı azalmasına yol açmaktadır. İlerleyen yaşlarda sindirim kanalının yavaş çalışması (özellikle mide boşalmasında yavaşlama) beslenme düzenini bozmakta iştahı köreltmektedir.
İştahsızlık ve kilo kaybı tedavisi ise bütün bu yukarıda saydığımız nedenler dikkate alınarak çözüm bulunması gerekmektedir. Ortak olan bazı tedavi çözümlerinden biri ise düzenli beslenmektir. Çünkü iştah vücutta uyarıldıkça daha çok aktifleşen ve normalleşen bir dürtüdür. Eğer iştahsız olan kişi iştahını normal seviyeye getirmek için düzenli bir şekilde besin almıyorsa yemek yeme dürtüsünün normale dönmesi güçleşmektedir.
Piyasa da bulunan balık yağı, demir takviyeleri gibi iştah açmakta kullanılmakta olan ürünler de dikkatle değerlendirilmeli doktor yada eczacıya danışılmadan iştahı arttırmak adına bu ürünler gelişi güzel kullanılmamalıdır.
Balık yağının bilindiği üzere vücutta bir çok yararı olmasına karşın kilo alma, iştah açma konusunda da araştırmalar geniş çaplı ve sağlıklı değildir.
Demir takviyesi ise demir eksikliği olan durumlarda kullanılmalıdır. Piyasada bulunan alerjiyi önleyen ilaçların yan etkisinden faydalanılarak iştah açma gibi yöntemler vücudun savunma mekanizmasını bloke ettiği için halk tabiri ile kaş yaparken göz çıkaracak durumlara sebebiyet vermektedir.
Güzel ve sağlıklı günler dileğiyle…
Muhammed Harun BAYRAM
