Hazımsızlık şikayetlerine bitkisel çözüm
Haftada üçten az dışkılamak ve az miktarda kuru dışkı çıkarmak kabızlık olarak tanımlanır.
Kabızlığın en sık görülen nedeni çok az su ve lif(posa) içeren beslenmedir. Fazla alkol ve kafeinli içecekler kabızlığa neden olurlar. Hareket azlılığı ve yatakta uzun süre kalmak bağırsak hareketlerinde azalmaya yol açar. Tiroid hastalıkları ve depresyon gibi ağır hastalıklar da kabızlığa neden olabilir. Ayrıca hastalıkların yanında alınan ilaçlarda kabızlığa yol açabilir. Örneğin; antihistaminikler, depresyon ilaçları, adale gevşetici ilaçlar, sakinleştiriciler, bazı tansiyon ilaçları ve daha birçok ilaç kabızlığa yol açabilir.
Özellikle bahar aylarında yeni açan ve taze kullanılan Ayı soğanı (Allium ursinum) bağırsak sorunları çekenler için mükemmel bir bitkidir. Ayıların kış uykusundan uyandıktan sonra, sistemlerini temizlemek için bu sarımsağı yediği söylenir. Mide bağırsak sistemi üzerinde çok tesirlidir. Gaz sancısı, akut ve kronik ishallerde ve de bağırsak tembelliğinden kaynaklanan kabızlık vakalarında kullanılır. Ayı soğanı kurutulduğunda etken maddeleri etkisini kaybeder bu yüzden ya taze iken kullanılır ya da tentürü hazırlanıp kullanılır.Ayrıca ayı soğanı bağırsaktaki zararlı mantarları ve küf mantarlarını önemli derecede azaltır. Mavi çiçekli hindiba(Cichorium inthybus) da sabah aç karnına bir fincan çayı içilirse bağırsak hareketlerini artırır ve en kabızlığa son verir.
Foeniculum vulgare (Rezene) hakkında yapılan bilimsel çalışmalarda rezene meyvelerinin birçok yararlı etkisini ortaya koymaktadır. Bilhassa sindirim sisteminde düz kas tabakasını gevşetmesine bağlı olarak sindirime yardımcı olmakta, midedeki gerginlik ve ekşime gibi şikayetlerin giderilmesini sağlamaktadır. Yemeklerden sonra rezene çayı içilmesi midenin rahatlamasını sağlayarak yenilen yemeklerin daha kolay sindirilmesine yardımcı olacak, mide ve bağırsaklarda rahatsızlık verecek gaz oluşumuna engel olacaktır.
Almanpapatyası (Matricaria recutita) çiçeklerinin mide-bağırsak kasılmaları, şişkinlik, gaz şikayetlerini giderici ve sindirime yardımcı etkileri bilimsel olarak da ortaya konmuştur. Bu etkiye sahip flavonoitler (apigenin ve glikozitleri) ve uçucu yağ bileşenlerinin etkisini kaybetmemek için çay hazırlanırken kaynatmamak gereklidir. Çay elde etmenin en ideal şekli kapalı bir demlik içersindeki papatyanın üstüne kaynatılmış sıcak içme suyu ilave edilmesidir. Rezene çayı ile birlikte kullanıldığında etkinliği daha da artabilir.
Hazımsızlık için tıbbı nane kullanılabilir. Tıbbi nane(Mentha piperita) normal kullandığımız nane(Mentha aquatica) den farklıdır. İstenilen faydayı tıbbı nane gösterir. Tıbbi nane çayı hazımsızlık, mide krampları, gaz şikayetlerinin giderilmesinde yararlıdır. Tıbbi nanenin bu yararları, uçucu yağın içersinde bulunan mentol ve türevlerine bağlıdır.
Kaynaklar: İyileştiren bitkiler- Prof. Dr. Erdem Yeşilada
Muhammed Erkam Sancaklı
