Esansiyel Aminoasitler
Esansiyel aminoasitler histidin, izolösin, lösin, lizin, metiyonin, fenilalanin, treonin, valindir.
Besinlerden alınan proteinler vücutta aminoasitlere çevrilir ve vücut tarafından ihtiyaç duyulan spesifik proteinleri üretmek üzere tekrar kombine edilir. Esansiyel ve nonesansiyel olmak üzere iki tip aminoasit vardır. Vücut nonesansiyel aminoasitleri üretebilir ancak esansiyel aminoasitler sadece aldığımız besinlerden karşılanır.
Aminoasitler kas, tendon, cilt, tırnak, saç ve hormonal bezlerin yapısında ve onarılmasında önemli rol oynar.
Histidin ağır metallere bağlanarak bu metallerin vücuttan uzaklaştırılmasında yardımcı olur. Lizin de kurşuna bağlanarak, etkin bir şekilde vücuttan atılmasını sağlar ve bu şekilde toksisitesini azaltır.
Sisteinne dönüşerek glutatyon sentezini arttırdığı için metiyonin de detoksifikasyona yardımcı olur. Glutatyon ise bazı toksinleri, serbest radikalleri, metabolik ara ürünleri ve hormonal atıkları nötralize ederek karaciğeri ve hücreleri detoksifiye eder.
Aminoasitler, protein yapı taşları oldukları için hem kas dokusunun üretimine katkılarından dolayı hem de yapım/onarım enzimlerinin yapılarına girdikleri için doku onarımını desteklerler. Pirolin ise ayrıca kollajen sentezi ve onarımı için gerekli bir aminoasittir. Bu nedenle pirolin lezyonların, ülserlerin, yanıkların ve diğer doku hasarlarının tedavisinde yardımcı olan önemli bir faktördür. İzolösin ise kas, kemik ve deri dokusunun tedavisi ve onarımı için gereklidir.
Histidin dokuların gelişmesi ve onarımı için esansiyeldir. Sinir hücrelerini saran miyelin kılıfın düzgün üretimi ve devamlılığı için de histidin gerekmektedir. Lösin, izolösin ve valinle birlikte kas, kemik ve deri dokusunun sağlığı için gereklidir. Ayrıca lösin büyüme hormon üretimini arttırmaya yardımcı olarak da büyüme ve gelişmeyi desteklemektedir. Lizin, yeterli kalsiyum emilimini sağlayarak kemik gelişimini destekler, kıkırdak ve bağ dokunun oluşumu için gerekli olan kollajen oluşumuna da yardımcı olur. Treonin ise vücuttaki doğru protein dengesinin sağlanması ve devamlılığında rol oynar. Treonin kollajen, elastin ve diş minesinin oluşumu için de gereklidir.
Fenilalanin fenilketonürisi olanlarda dikkatli tüketilmelidir.
Ayşe Esra GÜLER
