18 Nisanda muayenehanesi olanların durumu ne olacak?
Halen muayenehanesi olan ve mesai sonu özel kuruluşlarda çalışan öğretim üyeleriyle ilgili 6514 sayılı Yasa ile 2547 sayılı Yasa’ya bir hüküm eklenmiştir. 2547 sayılı Kanuna Geçici 64 üncü madde olarak eklenen söz konu hüküm; “Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla mesai saatleri dışında serbest meslek faaliyetinde bulunmakta veya özel kuruluşlarda çalışmakta olan öğretim üyeleri, bu maddenin yayımı tarihinden itibaren üç ay içinde bu faaliyetlerini sona erdirir; bu süre içinde sona erdirmeyen öğretim üyelerinin üniversiteyle ilişikleri kesilir.” Şeklindedir. Bu hüküm, yayımı tarihi olan 18 Ocak 2014 tarihinde yürürlüğe girdiğinden yürürlük tarihi itibariyle mesai saatleri dışında serbest meslek faaliyeti yürüten (Muayenehanesi, bürosu, ofisi olan) veya özel kuruluşlarda çalışmakta olan öğretim üyeleri 18 Ocak 2014 tarihinden itibaren 3 ay içerisinde yani 18.04.2014 tarihine kadar bu faaliyetlerini sona erdirmek zorundadırlar. Bu süre içerisinde serbest meslek faaliyeti veya özel kuruluşlardaki çalışma faaliyetini sona erdirmeyen öğretim üyelerinin üniversite ile ilişkileri kesilir. Bu hüküm yalnızca tıp ve diş hekimliğinde görev yapan öğretim üyelerini ilgilendirmemekte, aynı zamanda daha önce mesai saatleri dışında mesleklerini serbest olarak icra eden veya özel kuruluşlarda çalışan üniversitelerin hukuk, mühendislik, iktisat, işletme, eczacılık, mimarlık ve benzer kurumlarında görev yapan öğretim üyelerini de ilgilendirmektedir.
a) Halen muayenehanesi olan veya özel kuruluşlarda çalışan 2547 sayılı Kanuna tabi tabip ve diş tabibi kökenli öğretim üyeleri bu faaliyetlerini nasıl sonlandıracaklardır?
Konu ile ilgili olarak Sağlık Bakanlığı bir Genelge yayımlamıştır. 05.03.2014 tarih ve 2014/8 Seri No’lu Tam Gün Yasası Uygulaması ile ilgili söz konusu Genelge’nin 3 üncü maddesinde; İL SAĞLIK MÜDÜRLÜKLERİNCE halen muayenehanesi olan veya özel sağlık kuruluşlarında çalışan 2547 sayılı Kanuna tabi tabip ve diş tabibi kökenli öğretim üyelerine 18.04.2014 tarihine kadar durumlarını Kanuna uygun hale getirmeleri hususunda bilgilendirme yapılacağı, bunlardan 18.04.2014 tarihinde halen muayenehanesini kapatmayan veya herhangi bir özel sağlık kuruluşunda çalışmaya devam eden tabip ve diş tabibi kökenli öğretim üyelerinin ilişkilerinin kesilmek üzere görev yaptıkları üniversiteye İL SAĞLIK MÜDÜRLÜKLERİNCE yazılı bildirim yapılacağı, üniversite tarafından kadrosu ile ilişiği kesilen öğretim üyelerinin isimlerinin ise İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜNE bildirileceği belirtilmiştir. Bu itibarla, üniversite tıp ve diş hekimliği fakülteleri ile kardiyoloji ve onkoloji enstitülerinin, muayenehanesi olan yada özel sağlık kuruluşlarında çalışan öğretim üyeleri ile ilgili İl Sağlık Müdürlükleri ile koordineli olarak çalışmalarında yarar bulunduğu değerlendirilmektedir.
b) Halen muayenehanesi olan veya özel kuruluşlarda çalışan tabip ve diş tabibi kökenli öğretim üyeleri için kendi kurumlarınca bu faaliyetlerini sonlandırmaları hususunda bir tebligat yapılması gerekli midir?
Her ne kadar yukarıda bahsedilen 05.03.2014 tarih ve 2014/8 Seri No’lu Sağlık Bakanlığı Genelgesinde, muayenehanesi olan ya da özel sağlık kurumlarında çalışan öğretim üyelerine bu faaliyetlerini 18.04.2014 tarihine kadar sonlandırmaları hususunda bilgilendirme yapılacağı belirtilmiş ise de, üniversiteler bünyesinde bulunan tıp ve diş hekimliği fakülteleri ile kardiyoloji ve onkoloji enstitülerinin; muayenehanesi olan ya da özel sağlık kuruluşlarında çalışan öğretim üyelerine 18.04.2014 tarihine kadar bu faaliyetlerine son vermeleri gerektiği, aksi takdirde kadroları ile ilişkilerinin kesileceği hususlarında yazılı bir tebligat yapmalarında sonsuz yarar bulunduğu değerlendirilmektedir.
c) Muayenehane açmak için kurumlarınca kendilerine ücretsiz izin verilenlerin durumu
2547 sayılı Kanun geçici 59 uncu maddesinde yer alan ve 26.08.2011 tarihinde yürürlüğe giren; “ Yükseköğretim kurumları dışında mesleki faaliyette bulunmak ve meslek veya sanatlarını serbest olarak icra etmek isteyen öğretim üyelerine, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 2 yıla kadar ücretsiz izin verilebilir” hükmüne istinaden öğretim üyeleri ücretsiz izin alıp mesleklerinin serbest olarak icra edebiliyorlardı. Ancak söz edilen 2547 sayılı Kanunun geçici 59 uncu maddesi Anayasa Mahkemesinin 18.07.2012 tarih ve E.:2011/113; K.:2012/108 sayılı Kararı ile iptal edildiğinden ve iptal hükmü de 01.7.2013 tarihinde yürürlüğe girmiş olduğundan öğretim üyelerinin ücretsiz izin almak suretiyle mesleklerini serbest olarak icra edebilme hakları da ortadan kaldırılmıştır. Dolayısıyla daha önce 2 yıl ücretsiz izin alarak muayenehane açan öğretim üyelerinin 01.07.2013 tarihi itibariye ücretsiz izinlerini kesip görevlerine başlamaları gerekmektedir.
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen Anayasa Mahkemesi Kararı ile öğretim üyelerinin mesleklerini serbest olarak icra edebilmek için ücretsiz izin kullanma hakları da ortadan kaldırılmıştır.
d) Hukuk, İktisat, Mühendislik, Mimarlık, Eczacılık ve benzeri yükseköğretim kurumlarında görevli olup mesai saatleri dışında büro, ofis ve benzeri çalışma yerleri açan ya da özel kurumlar ile vakıf üniversitelerinde çalışan öğretim üyelerinin bu faaliyetlerini 18.04.2014 tarihi itibariyle sonlandırıp sonlandırmadıkları nasıl takip edilecektir?
Tıp ve diş hekimliği fakültelerinde görevli tabip ve diş tabibi kökenli öğretim üyelerinden muayenehanesi olanlar veya özel sağlık kurumlarında çalışanların kayıtları 1219 sayılı Kanun uyarınca İl Sağlık Müdürlüklerince tutulmasına karşın, diğer yükseköğretim kurumlarında (Hukuk, İktisat, İşletme, Mühendislik, Mimarlık, Eczacılık fakülteleri gibi) görev yapıp da mesai saatleri dışında mesleklerini serbest olarak icra edenler ile özel kurumlarda (vakıf üniversiteleri dahil) çalışanların genel anlamda vergi ve sigorta yükümlülükleri ile ilgili kayıtların dışında Tam Gün Yasası çerçevesinde özel olarak kayıtlarının tutulduğu bir birim bulunmamaktadır. Bu itibarla, belirtilen öğretim üyeleri için mevzuatta öngörülmüş bir takip sistemi bulunmadığından tıp ve diş hekimliği fakülteleri ile kardiyoloji ve onkoloji enstitüleri dışında diğer yükseköğretim kurumlarında görev yapan öğretim üyelerine 18.04.2014 tarihine kadar serbest meslek faaliyetleri ile özel kurumlardaki faaliyetlerine son vermeleri gerektiği, aksi takdirde kadroları ile ilişkilerinin kesileceği hususlarında yazılı bir tebligat yapılmasında; 18.04.2014 tarihinden sonra ise ilgili öğretim üyelerinden, mesai saatleri dışında mesleklerini serbest olarak icra etmedikleri ve özel kurumlarda gelir getirici bir faaliyet yürütmedikleri yönünde yazılı bir beyan alınmasında sonsuz yarar bulunduğu değerlendirilmektedir.
Cemil Yaşar ATİLA
Dokuz Eylül Üniversitesi
Mevzuat Destek Birimi
cemil.atilla@deu.edu.tr
medimagazin
