Tetanos

Oksijensiz çevrelerde yaşayıp üreyen bir basil tarafından oluşturulan tetanos çok tehlikeli bir hastalıktır. Bu basil özellikle at, sığır ve bunlara benzer hayvanların kalın bağırsaklarında bulunur. Basillerin taşıyıcı hayvanlara hiçbir zararı dokunmaz. Ancak bu basiller, mevcut bulundukları toprak vb yerlerde uzun zaman canlı olarak yaşarlar. Tetanos basili gelişmeye ve üremeye uygun bir saha bulamadığı takdirde spor dediğimiz tohum şekline dönüşür. Bu durumda basil çok dirençlidir. En uygunsuz koşullarda bile aylar ve hatta yıllarca yaşayabilirler. Uygun bir ortam bulur bulmaz tekrar çoğalır, yani spor şeklinden etkin şekle dönüşürler. Toprak veya gübrelerdeki basiller insandaki kesik veya açık bir yaraya bulaşınca orada kısa veya uzun bir süre kaldıktan sonra, bir toksin salgılamaya başlarlar. Bu zehir sinir sistemi üzerinde etkilidir.

Tetanostan korunmak için tedavide olduğu gibi serum antitetanikten yararlanılır. Bunun toprakla uğraşan kişilerde şüpheli bir yara halinde de uygulanması gerekir.

Atlara kısa aralıklarla bu toksinden vermek suretiyle bu hayvanları tetanosa karşı bağışık kılmak mümkündür. Böyle bağışıklık kazanmış bir atın serumu da aynı bağışıklığı taşır. İşte bu at serumu antitetanik serum adını alır ve tetanos tedavisinde önemli yer işgal eder.

Yaralanan ve tetanos şüphesi olan kişiye bu serum verilir. Tetanos belirtileri ortaya çıkmadan yapılan bu serum uygulaması koruyucu niteliktedir. Tetanos belirtileri başladıktan sonra da yine aynı serum tedavi için önemlidir.

Tetanosun tesiri hafifletilerek hazırlanmış tetanos toksoid denilen bir aşı da kullanılmaktadır. Bu aşı da diğer aşılar gibi uzun zaman devam edecek bir bağışıklık sağlar.

Kaynaklar:

Tıbbi Farmakoloji- Prof. Dr. Oğuz Kayaalp

İlk Yardım Dr. Ercüment Baktır

Reçete Dergisi- Türkiye Gazetesi Hastanesi Aylık Dergisi

Ayşe Esra GÜLER