Soya Fasulyesi

Bitkinin yaprakları üç yaprakçıklı, yaprakçıklar oval şekilli ve sivri uçludur. Çiçekler sarımsı veya menekşe renklidir. Meyveleri biraz kıvrık, tüylü ve 2-5 tohumludur. Tohumlar küre seklinde, beyaz renkli olup, bir yanında siyah bir leke vardır. 

   Çin’de beş bin seneden beri soya, gerek gıda maddesi olarak gerekse çeşitli ürünlerin eldesinde kullanılmaktadır. Günümüzde de basta Amerika olmak üzere çeşitli ülkelerde tüketilmektedir. Kısmen soya unundan yapılmış ekmekle, soya yağından yapılmış tereyağı birçok sofrada kabul görmektedir. Soya filizleriyle süslenmiş yeşil salata çok miktarda C vitamini ihtiva etmektedir. Bu sayede birçok memlekette taze sebze ve meyve noksanlığından dolayı meydana çıkan “Saurvy Hastalığı”nı önlemektedir. Soya fasulyesi, B1 ve B2 vitaminleriyle E ve K vitaminlerini ihtiva eder. Bilhassa “Pelegra Hastalığı”na karsı “Niacin” maddesince zengindir. İnsan vücudunun her gün sarf etmeye mecbur kaldığı madeni tuzlar bakımından da fevkalâde zengin bir gıdadır. Kemiklerin teşekkülünde büyük bir rol oynayan “kalsiyum” soya fasulyesinde süte nispeten iki mislidir. Buna ilâveten bol miktarda fosfor, demir, bakir, manganez, potasyum ve sodyum ihtiva eder. Soya fasulyesi, vücudumuzun muhtaç olduğu protein bakımından da en zengin ve mükemmel bir gıda maddesidir. 453 gramlık soya ununda 31 yumurtanın, 6 büyük sise sütün veya 900 gramlık kemiksiz etin ihtiva ettiği kadar protein bulunduğu laboratuar deneyleriyle tespit edilmiştir.

   Geliştirilen tekniklerle günümüzde soya fasulyesinden fevkalâde nefis, temiz, krem renginde un elde edilmektedir. Bu un bilhassa pasta, bisküvi, kurabiye, dondurma, şekerleme imalatında büyük miktarda kullanılmakta, bebek mamalarında da büyük rağbet görmektedir. Yarı yarıya soya unundan yapılmış makarnalar, şehriyeler, hamur tatlıları, çeşitli ülke sofralarını süslemeye devam etmektedir.

    Soya fasulyesi hem insanlar hem de çiftlik hayvanları için çok besleyici bir gıda maddesidir. Soya yağı birçok ailelin seve seve salata yağı ve kızartma yağı olarak kullandığı bir madde hâlini almıştır. Esas itibarıyla soya yağı boyacılıkta ve cila yapmakta kullanılmaktadır. Amerika’da bazı üniversiteler soya fasulyesinin suyunu bir nevi süt gibi kullanmakta, bundan peynir elde etmektedir. Hayvan beslenmesinin güç olduğu memleketlerde süt yerine bu fasulye suyunun kullanılması teşvik edilmektedir. Hâlen üretilen soya yağının yüzde 85’ini Amerikalılar insan yiyecekleri arasında kullanmakta, kalanını da boyacılıkta, cilâ yapmakta, sabun imalatında sarf etmektedirler. Sarı altın, hatta asrin bitkisi olarak da adlandırılan soyanın pek çok kullanma alanı vardır. Bunların başlıcaları; süt, yoğurt, peynir, dondurma, dondurma külahı, pasta, hayvan yemi, yeşil gübre, ilâç, boya, kâğıt, kemiksiz et, kahve, salça, sabun, plastik maddeler, lastik, alkol, yağ, margarin, soya unu, ekmek, makarna, tarhana, leblebi, çocuk maması vb.dir.

MUHAMMED UĞUR POYRAZ