Sınırlandırma Meselesinde 3 Dönem

Bu sene 10.su düzenlenen Türk Eczacılık Tarihi Toplantısı'nın son oturum konuşmacılarından birisi de Dr. Mahmut Tokaç idi. Prof. Dr. Turhan Baytop anısına düzenlenen, İVEK olarak katıldığımız geleneksel toplantıdaki başlıklardan birisi de, Dr. Mahmut Tokaç’ın sunumunu yaptığı “Eczane Sayılarının Sınırlandırılmasında Üç Dönem” adlı oturum oldu.

1830’dan Önce Eczacılar Pratik Eczacılardı

1830’lu yıllarda yurt dışından gelen ya da pratik olarak yetişmiş kimseler eczacılık mesleğini yürütüyordu. O dönemde henüz yurt içinde açılmış eğitim müesseseleri ve onların yetiştirdiği eczacılar yoktu. 1831’de ise belli sınırlamaları içeren bir nizamname ile eczacılık mesleğinde sınırlandırılmış eczanelere dair ilk adım atıldı.

Tepkiyle Gelen, Sınırlamayı Kaldıran Nizamname

Sınırlamayı kaldıran ilk nizamname 2 Şubat 1961’de geldi. Bu nizamname ile eczacılık bağımsız bir meslek olarak kabul gördü. Nizamname eczacıların diplomalı eczacı olmasını da içeriyordu. Bunun yanı sıra bir eczacının sadece bir eczaneyi işletebileceğinin de maddesi yer almaktaydı. Ancak bu durum eczacıların büyük tepkisi ile karşılaştı. Eczacılar yeni açılan eczanelerden dert yanmış ve sınırlamanın geri gelmesini istemişti. Eczane sayısı çok, iş ve gelir az, rekabet çok gerekçeleri ile bu itirazlar dile getiriliyordu.

Şehir Merkezlerine Yığılan Eczaneler Anadolu’ya Kaydırılmak İsteniyor

Cumhuriyetin ilk yıllarında bazı illerde eczane bile yoktu. Eczaneler büyük şehir merkezlerine yığılmış, birçok ilçe ve köy sadece ecza dolapları ile idare edilir duruma gelmişti. Bunun ardından ikinci sınırlama 964 no.lu kanun ile geldi. İstanbul’da 90 eczane kapatıldı. 18’inin yeri değişti. Kanunla eczacıların Anadolu’ya yayılması umulmuştu ama olmadı. 1948 sonlarında kanunun yumuşatılması için çalışmalar yapıldı. Kanun 5 yıl Anadolu’da eczacılık hizmetini yapmış ve iyi sicilleri olan eczacıların istedikleri yerde izin verilmesi şeklinde değiştirildi.

Sınırlama İle Mücadelede Türk Eczacılar Cemiyeti

Bu dönemde sınırlamanın kalkmasına Türk Eczacılar Cemiyeti sert bir şekilde karşı çıkmıştı. Çalışmalarını sınırlamanın geri getirilmesi üzerine yoğunlaştıran cemiyet, bu konuyla oldukça alakadar oldu. Türk Eczacılar Birliği’nin kurulması ile ise, eczacıların sınırlandırılması konusundaki çalışmaları Türk Eczacılar Cemiyeti’nden almış oldu.

Sınırlandırma 2003’ten Beri Gündemde

2003’te TEB Başkanı Mehmet Domaç, 6197 değişikliği üzerinde durdu. Bu yasa değişikliği o zamandan bugüne değin Türk Eczacılar Birliği’nin gündeminde olan bir konuydu.

Ve Son Sınırlama, 2012

Bugün yapılan sınırlandırılma ile nüfus başına düşen eczacı sayısı belirlenmiş ve bir sınırlamaya bağlanmış oldu. Bu sınırlandırma mesafeye göre yapılsa idi küçük kasabalarda ciddi sorunlara mahal verecekti. 2012’de 1927’deki hata yapılmadı. Halen eczacılık okuyan ve eczacılık mesleğini icra edenleri içeren bazı haklar korunmuş oldu.

İVEK ÖZEL HABER/ Ayşe Esra GÜLER