Sağlıkta Yeni Rekor
Türkiye, sağlık harcamalarında son yıllarda önemli bir değişim süreci yaşıyor. Bu güne kadar düzenli olarak artan ilaç giderleri azalırken genel sağlık harcamalarındaki artış hız kesmedi. Yeni açıklanan verilere göre, Kamu ilaç harcamaları, 2012′de son 4 yılın en düşük seviyesinde gerçekleşerek % 9 azaldı. Bu azalmayla birlikte ilaca ödemelerde 1 milyar 388 milyon TL tasarruf sağlandı. Kamu tarafından yapılan sağlık ödemelerinde ise 2102’de % 21’lik artış yaşandı. Sağlık ödemelerinin büyüklüğü 2012′de 44 milyar TL ile tüm zamanların en yüksek seviyesine çıktı.
2012’de Genel Sağlık Sigortası kapsamındaki sağlık hizmetleri için yapılan ödemeler rekor düzeyde arttı. Kamu, geçen yıl 44 milyar TL sağlık ödemesi yaparken bir önceki yıla göre, sağlık harcamaları oranındaki artış %21’e ulaştı. Sağlığa 2009′da % 14 artışla 29 milyar TL, 2010′da %13 artışla 32 milyar TL, 2011′de %12 artışla 37 milyar TL lira harcama yapılmıştı.
Hastane başvurularında %100 artış yaşandı
Kamu sağlık harcamalarıyla ilgili veriler incelendiğinde sağlık harcamalarındaki en büyük gideri hastane faturalarının oluşturduğu görülmektedir. Devlet, özel ve üniversite hastane/sağlık tesislerine 2008′de 216 milyon başvuru olurken, bu sayı 2009′da 245 milyon, 2010′da 276 milyon, 2011′de 318 milyon ve 2102’de ise bu sayı 392 milyon gibi inanılması zor bir rakama ulaştı. Hastanelere yapılan müracaatlardaki artış 2011′de %15 iken bu sayı 2012′de ek bir ivme ile %23 olarak gerçekleşti.
Kamu, bu başvurular sonucu devlet, özel ve üniversite hastane/sağlık tesislerine 2008′de 13 milyar 774 milyon 843 bin, 2009′da 15 milyar 570 milyon 498 bin, 2010′da 18 milyar 369 milyon 63 bin, 2011′de 21 milyar 940 milyon 33 bin lira ödeme yaptı. Geçen yıl yapılan ödeme ise 28 milyar 652 milyon 670 bin lirayı buldu. Artış oranı ise 2011′de yüzde 19,44, 2012′de yüzde 30,60 oldu.
İlaç giderleri hızla düşüyor, sektör baskı altında
Yayınlanan kamu ilaç harcamaları verileri incelendiğinde, ilaç harcamalarının 2012′de son 4 yılın en düşük seviyesinde gerçekleştiği görülüyor. Buna göre, ilaç harcamalarını 2012’de % 9 gibi önemli bir oranda azaldı ve bu giderlerde 1 milyar 388 milyon TL tasarruf sağlandı. Buna göre, kamu, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası kapsamındaki çalışan ve emekliler ile sağlık primi devlet tarafından ödenenler için geçen yıl 336 milyon reçete ödemesi yaptı ve reçete bedeli olarak ilaç harcamalarına 13 milyar 865 milyon TL ödeme yaptı. Bu tutar, devletin son 4 yılda yaptığı en düşük ilaç harcaması olarak kayıtlara geçti. Kamu, 2009 yılında ilaç için 16 milyar TL, 2010′da 15 milyar TL, 2011′de ise 15 milyar TL harcama yaptı. Reçete sayısı geçen yıl önceki yıla göre, %1,17, ilaç harcamaları ise % 9,1 geriledi. İlaç harcamalarındaki gerileme reçete başına düşen tutara da yansıdı. Devlet 2009′da reçete başına 48,95, 2010′da 48,61, 2011′de 44,86 TL öderken 2012′de bu tutar 41 TL’ye geriledi.
Tüm Eczacı İşverenler Sendikası’nın (TEİS) yeni yayımladığı bir araştırmanın sonuçlarına göre, Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) eczacılara ödediği paranın son 3 yılda değişmezken, hastanelere ödediği para, %24 arttı. Raporda, eczacıların aynı süre içinde enflasyon karşısında %24 eridiği belirtiliyor. İlaç harcamaları 2009 yılında 14 Milyar TL olurken, 2010 yılında 13,8 Milyar TL, 2011 yılında ise 14 Milyar TL olarak gerçekleşti. İlaç dışı sağlık harcamaları ise aynı dönemde yaklaşık % 24 arttı.
İlaç Endüstrisi İşverenler Sendikası verilerine göre, tutar ölçeğinde, en çok tüketilen ilaçlar arasında antibiyotikler, pazar payları son 5 yılda %16’dan %12.5’e gerilerken pazardaki liderliklerini korumaya devam ettiler. 2011 yılında kardiyovasküler, sinir sistemi ve onkoloji ilaçlarında da pazar payı kayıpları oldu. Diğer yandan solunum ve antiromatizmal ilaçların ise pazar paylarını artırdıkları görüldü.
Türkiye’de sağlık harcamaları artmaya devam ediyor
Geçtiğimiz yıl Deloitte Türkiye, tarafından yayınlanan sağlık istatistikleri de benzer veriler sunmuştu. Sağlık ve ilaç harcamalarının Türkiye’deki durumunu diğer ülkelerle karşılaştırmalı olarak incelediği raporunda, Türkiye’de sağlık harcamalarının Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’ya (GSYH) oranının giderek yükseldiği saptanmıştı. Buna göre kişi başına sağlık harcamalarının 2000 ile 2007 yılları arasında 433 dolardan 767 dolara yükseldi. Buna rağmen Türkiye OECD ülkeleri içinde kişi başına sağlık harcamaları tutarı açısından hala son sıralarda.
Sağlık harcamaları verileri
Türkiye’de toplam sağlık harcamalarının GSYH’ye oranı 2000 yılında %4,9 iken 2007 yılında %6’ya yükseldi. OECD ülkeleri içinde sağlık harcamalarını artıran diğer ülkeler arasında ise İrlanda, Slovakya ve Kore yer alıyor. Türkiye 2000 – 2007 yılları arasında kişi başı sağlık harcamalarını 433 dolardan 767 dolara çıksa da OECD ülkeleri arasında hala son sırada bulunuyor. Kamunun sağlık harcamaları içindeki payı Türkiye’de 2007 yılında %67,8 olduğu, sosyal güvenlik anlayışının yerleşik ve kuvvetli olduğu Kuzey Avrupa ülkelerinde %85’lere kadar ulaştığı gözleniyor. Sosyal güvenlik kapsamının dar olduğu ABD gibi ülkelerde ise bu oran %45’e kadar düşüyor.
Tedavi ve ilaç harcamaları
2000 yılından 2009 yılına tedavi giderleri 3 kat artarken özel hastanelerden alınan hizmetlerdeki artış dikkat çeki şekilde gerçekleşti. Özel hastane giderleri 2003 – 2009 döneminde 1,2 milyar TL’den, 3,7 milyar TL’ye yükseldi. 2000 – 2009 yılları arasında kamunun ilaç harcamaları 2 kat artarken, bu harcamaların GSYH’deki payı %1’den %1,6’ya çıktı.
