Kortkosteroid İçeren Lokal İlaçlar
Kortikosteroidlerin etkileri ise türevlerine göre artmakta ya da azalmaktadır. Ancak yan etkileri de bu etkileri ile birlikte artış ve azalış göstermektedir.
Krem ve pomatlar arasında cilde lokal olarak uygulanan kortikosteroid içeren ilaçlar çok fazla kullanılmaları ve yan etki açısından yaygın bir yan etki profiline sahip olmaları açısından önemlidir. Bu ilaçların bilinçsiz kullanımları ciddi sonuçlara sebep olur.
Kortikosteroid içeren lokal ilaçlar egzama, dermatit, alerjik durumlar, sedef gibi rahatsızlıkların iltihabi durumlarını ortadan kaldırmak için kullanılırlar.
Tüm lokal ilaçlarda olduğu gibi bu ilaçlarda da etkinlik için ön koşul, ilacın cilde nüfus edebilmesidir. Kortikosteroidin cilde nüfusunda derinin durumu büyük önem taşımaktadır. Kısmen veya tamamen hasarlı bir deri, etkili maddenin cilde nüfus etmesine çok daha hızlı ve yüksek oranda izin verir. Nasırlaşmış deriden ise penetrasyon daha geç olur. Derinin yaşı da bu olaylarda önemli bir rol oynar. Altıncı aya kadar olan bebeklerde derinin bariyer fonksiyonu tam olarak gelişmediğinden bu yaşlarda kortikosteroidli krem veya pomat uygulamalarında daha dikkatli olunmalı, kesin olarak gerekmiyorsa kullanımdan kaçınmalıdır.
Bu ilaçların etkinliğinde diğer bir önemli etken ise derinin nem durumudur. Uygulamadan önce derinin hafifçe nemlendirilmesi, ilacın cilde girişini 4-5 kat arttırır. Uygulanan bölge herhangi bir şey ile kapatılırsa cilt yüzeyinde nem ve ısı artar, bunun yanında kortikosteroidlerin cildin en dış tabakasında birikmesi sağlanır. Bu nedenle ilacın etkisi daha uzun süre devam eder. Diğer yandan uygulama bölgesinin kapatılması etken madde geçişini arttırırken yan etkilerin de artmasına sebep olmaktadır.
Uygulama bölgesinin kapatılması, daha önce açık olarak kortikosteroid uygulanmış ve yetersiz cevap alınmış kuru cilt bölgesinde başvurulur. Kapatılan bölgenin kuru olmasına mantar enfeksiyonu oluşmaması açısından dikkat edilmelidir.
Etken maddede emilim vücutta uygulanan bölgeye göre de değişiklik gösterir. Örneğin ön kola uygulanan preparatın %1’i emilirken, ayak tabanında bu miktarın 1/7’si emilir. Yüz derisinden emilim ise 6 mislidir.
Uygulama antiinlamatuar etki için yapılıyorsa günlük ritm göz önünde bulundurularak gündüz yapılmalıdır.
Tedavide diğer bir önemli husus ise tedavinin sürdürülmesine karşın ilacın etkisinin azalmasıdır. Bu durumda diğer bir lokal kortikosteroid uygulamasına geçilir ya da tedavi aralıklı olarak yapılır. Örneğin üç gün lokal kortikosteroid üç gün nemlendirici uygulanır.
Ayşe Esra GÜLER
