Kayısı

Kayısı (Prunus armeniaca); 2-10 m yüksekliğinde, dikensi ve tüysüz bir ağaçtır.

Yapraklar uzunca ve mızraksı, kenarları dişli, ucu sivri veya küttür. Çiçekler beyaz veya pembe renkli olup, yapraklardan daha önce meydana gelirler. Meyvelerin üzeri tüylü olup, sarımsı-turuncu renkte eriksidir.

   

ÖZET: Kayısı yetiştiriciliğinde farklı kayısı türlerine ait çöğürler yanında, özellikle P.cerasifera, P.persica, P.insititia ve P.domestica gibi türlere ait vejetatif veya generatif anaçlar da yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Kayısı türleri içerisinde anaç olarak en yaygın olarak kullanılan tür ise P.armeniaca'dır. Diğer yandan son zamanlarda Prunus cinsine ait farklı türler arasında yapılan melezlemelerle elde edilen hibritler de kayısılar için anaç olarak kullanılmaktadır. Kayısı çeşitleri için anaç seçiminde, uyuşma durumu, toprak tipi, ağaç büyüklüğünün kontrolü, yüksek oranda çimlenme, kolay köklenme, uniform gelişme vb. özellikler göz önüne alınmaktadır

 

P. ARMENİACA

Bu türe ait çöğür anaçlar kurak şartlara, yüksek toprak sıcaklığına, ışığa ve

Çakılı-taşlı topraklara iyi adapte olurlar. Genelde, düşük kış soğuklarına karşı dayanıklı değildirler. Ağaçlar kuvvetli ve verimlidirler. Genelde, kayısı çeşitlerinin çoğuyla uyuşurlar. Ancak üzerilerine aşılanan kalem virüsle bulaşırsa (CSLV) sık sık uyuşmazlık semptomları gösterebilirler. Venicillium, Armillaria ve Agrobacterium'a karşı hassas, Pseudomonas ve Meloidognyne'ye karşı dayanıklıdırlar (Reynaud ve Audergon, 1987; Rom, 1991).

   

KAYISI: A, B, C ve P vitamini  açısından zengin bir meyve olan kayısı aynı zamanda bol miktarda demir içerir. Ayrıca magnezyum, kalsiyum, fosfor, kükürt, bakır, krom ve manganez mineralleri açısından da zengindir.

   

Kayısı Nasıl Kullanılır? Kayısı kuru ya da taze olarak yenebileceği gibi reçeli ve kompostosu da yapılabilir. Ayrıca, Kayısı çekirdeği yağ elde etmek için kullanılır. Kayısının yaprakları da kullanılır. Kayısı kompostosu idrar söktürür ve kabızlığı giderir. 

   

Kayısı, 

-Beynin düzenli çalışmasını sağlar, stresi azaltır. Migrene karşı da iyi gelir.

-Kayısı içerdiği kalsiyum ve magnezyum sayesinde kemik erimesinin önlenmesine de faydalıdır.

-Mide ve on iki parmak bağırsağı ülserinin meydana gelmesine engel olur, meydana gelmiş ülserlerin iyileşmesinde rol oynar.

-Böbreklerde taş teşekkülünü azaltır.

-Üreme sistemi üzerinde önemli rolü bulunup, cinsel gücü artırmaktadır.

-Kayısının içinde bulunan beta karoten, başta akciğer ve cilt kanseri olmak üzere kansere karşı koruyucudur, kalp hastalıklarının ve kataraktın önlenmesine yardımcıdır. 

-İçerdiği P proteini sayesinde sinirleri sakinleştirir ve uyku verir.

-Dişlerin daha sağlam ve kuvvetli olmasında önemli rol oynar.

-Kalp kaslarını kuvvetlendirir ve daha düzenli çalışmasını sağlar. Klinik ölümündeki reanimasyon çalışmalarında kalbin cevap vermesinde etkili olur.

-Kayısının potasyumca zengin, sodyumca fakir ve A vitaminin öz maddesi karotence zengin olması insan beslenmesinde çok önemli boyutlar kazandırmaktadır.

-Kayısının yemeklerden sonra yenmesi ise hazmı kolaylaştırır. Bunların dışında Kayısı cilt bakımında da maske olarak kullanılır ve Kayısı çekirdeği yağ elde etmek için kullanılır.

-Kayısı, özellikle potasyum yönünden zengindir. Potasyum minerali, normal kalp atışı, kan basıncının ayarlanması ve kasların kasılıp gevşeme hareketinin gerçekleştirilmesi için önemlidir. 

-Kayısı, doğal lif yani posa açısından çok zengin bir meyvedir. Bu özelliği ile bağırsakları korur, sindirim problemlerine yardımcı olur. Lifli besinlerin kan şekerinin daha dengeli yükselmesini sağladığı, alınan posa miktarı arttıkça koroner kalp hastalığı ve buna bağlı gerçekleşen ölüm oranında azalma olduğu görülmüştür. Posalı besinler; kanser yapıcı zararlı maddelerin bağırsakta kalma süresini kısalttığı ve bağırsak duvarı ile temasını azalttığı için kanserden korunmada da faydalı olurlar. 

-İçerdiği demir ile kansızlığı önler, kan yapımına yardımcı olur, cildi ve saçı canlı tutma özelliği vardır. Demir, oksijenin vücutta tüm dokulara taşınmasına yardımcı olur, kan yapımını sağlar.

         

Her gün 1 avuç fındık yiyin diyenlere yanında günde 5 kayısı yiyin diyorum.

 

 Ramazan SEVİM