İşte guatr hakkında bilinmeyenler
Genel Cerrahi Uzmanı Op. Dr. Tolga Hüner, guatrın tek bir hastalık olmadığını, belirtileri ve tedavileri birbirinden farklı hastalıklar grubu olduğunu anlatarak guatr ile ilgili ayrıntılı açıklamalarda bulundu.
Dr. Hüner, tiroid bezinin, boynun ön kısmında yerleşmiş olan endokrin bir bez olduğunu belirtti. Bunun anlamının, bezin bazı hormonlar salgılaması ve bu hormonların kan dolaşımına girerek vücudun değişik organ ve dokularında etki göstermesi olduğunu ifade eden Op. Dr. Tolga Hüner, “Salgıladığı hormonlarla vücut metabolizmamızı düzenler. Tiroid bezi hastalıkları, ilaçla tedavi edilebilecek bozukluklardan tiroid kanserine kadar değişir. En sık karşılaştığımız durumlar tiroid hormonları üretimindeki düzensizliklerdir. Tiroid bezi 2 tane hormon yapar ve dolaşıma salgılar. Bu hormonlardan birine tiroksin (T4), diğerine tiriiyodotironin (T3) ismi verilir. T4 ve T3 hormonları vücudumuzun metabolizmasını düzenler ve ayrıca metabolizmanın hızını kontrol ederler. Eğer çok hormon salgılanırsa metabolizma hızlanır ve hipertiroidi hastalığı gelişir. Eğer tiroid hormonu çok az salgılanırsa bu duruma hipotiroidi denir. Tiroid bezinin iltihaplanmasına tiroidit adı verilir. Tiroid bezinin normalden büyük olmasına ise guatr adı verilir" diye belirtti.
Guatr tek bir hastalık değil
Genel Cerrahi Uzmanı Op. Dr. Tolga Hüner guatrın tek bir hastalık olmadığını, belirtileri ve tedavileri birbirinden farklı hastalıklar grubu olduğunu anlatarak şunları belirtti;
“Bu sebeple guatr hastasıyım demek, tek başına yetersiz bir tanımlamadır. Guatr hastalıklarını üç ana gruba ayırabiliriz. Bu gruplar da kendi içinde alt gruplara ayrılır. Tiroid bezinin az hormon salgıladığı durumlar; hipotiroidi hastalığıdır. Bezin salgıladığı hormon yetersiz olduğu için vücudun hızı yavaşlar, hareketler ağırlaşır, duygular küntleşir. Bu hastalara gereken hormon ilaç şeklinde verilerek tedavi edilir. Hormon dengesizliği olmayan guatr hastalarıdır. Bu grupta üç çeşit guatr bulunur. Birincisi tiroid bezinin dengeli şekilde tamamının büyüdüğü (diffüz guatr); ikincisi, tiroid bezinde tek bir yumrunun (nodül) olduğu (soliter tiroid nodülü) ve üçüncüsü tiroidde çok sayıda yumrunun olduğu (multinodüler guatr) hastalıklar. Tiroidin fazla hormon salgıladığı hastalıklar. Bu gruba zehirli guatr da denilir. Vücutta fazla tiroid hormonu bulunması sebebiyle metabolizma hızı artmıştır. Ellerde titreme, kalp çarpıntısı görülür. Bu grupta da üç tip guatr vardır. Birincisi bezin tamamının büyüdüğü (basedow hastalığı), ikincisi fazla hormon salgılayan tek bir yumrunun olduğu (toksik adenom), üçüncüsü irili ufaklı çok sayıda yumrunun olduğu (plummer Hastalığı) hastalıklardır. Hipertiroidide (zehirli guatr) göz bulguları mevcuttur. Uygun ilaç tedavisi veya gerekirse uygun bir ameliyatla bu bulguların ilerlemesi engellenmiş olur. Bu göz bulguları tedavide geç kalındığında geri dönüşümsüz olmaktadır. “
En sık sorulan sorular
Açıklamasında, “Hastalık çeşitlerine göre guatr hastasının şikâyetleri de değişir" diyen D.Hüner, hastaların şikayetlerini ve en sık sorulan soruları açıkladı.
Hipertiroidizm: İştah artışına rağmen kilo kaybı, sinirlilik, acelecilik, çabuk yorulma, terleme, sıcağa tahammülsüzlük, çarpıntı, yüksek kan basıncı, ishal veya sık dışkılama, ağız kuruluğu, çok su içme, sık idrara çıkma, gece idrara çıkma, kas güçsüzlüğü, ellerde titreme, bakışlarda şaşkınlık veya korku ifadesi, göz kapağının yukarıya doğru gerilmesi, göz kapağında şişme, göz kürelerinin öne doğru belirmesi, gözü oynatan kasların tutulmasına bağlı olarak yukarı ve dış üst yana bakışta zorluk.
Hipotiroidizm: Halsizlik, çabuk yorulma, hareketlerde yavaşlama, kalp atışlarının yavaşlaması, uyku eğiliminin artması, soğuğa dayanıksızlık, ses kalınlaşması, yavaş ve kısık sesle konuşma, deride kalınlaşma, kuruluk, saç dökülmesi, kaşların kenarlardan dökülmesi, kabızlık, terleme azlığı, yüzde ve göz kapaklarında şişkinlik.
Guatr hastalıkları teşhis edildikten sonra nasıl tedavi edilir?
Hormon yetersizliği olan guatr hastalarına bu hormon ilaç şeklinde verilir. Hormon fazlalığı olan hastalara hormon yapımını engelleyecek ilaçlar verilir. Hormon seviyesi normale gelince ameliyat veya radyoaktif iyot ile tedavi yapılır. Hormon dengesizliği
olmadığı ama tiroid bezinde nodüllerin olduğu durumda da genellikle ameliyat gerekir.
Her guatr ameliyat gerektiriyor mu?
Tiroid bezinin tamamen büyüdüğü ya da içinde nodüllerin olduğu durumda ameliyat bir tedavi seçeneğidir. Her guatr hastalığı ameliyat gerektirmez. Bir guatr hastasını ameliyat etmek için dört sebebi vardır. Bunlar, boynunda büyümüş guatrın oluşturduğu estetik problem, büyümüş guatrın ya da nodüllerin yemek borusunu ve soluk borusunu sıkıştırmalarından kaynaklanan şikayetler olması, büyümüş guatrın hormon dengesizliği yapması ve guatrda kanser tespit edilmesi veya kanser şüphesi olması
Guatr hastalığında kanser olur mu?
Guatr, tiroid bezinin kanser harici büyümeleridir. Ama bu büyümelerin kanser olup olmadığı ancak bazı incelemelerden hatta ameliyattan sonra belli olur. Dolayısıyla bütün guatrlı hastalar düşünüldüğünde yüzde 15 oranında kanser gelişme ihtimali vardır.
Ameliyat veya ilaç tedavisi sonrası guatr tekrar eder mi?
Hormon eksikliği ilaçlarla giderildikten sonra hastalık tekrar edebilir. Bazen nodüller ilaçlarla geriledikten sonra tekrar büyüyebilirler. Bu durumda hasta tekrar değerlendirmeye ve tedaviye alınır. Ameliyat edildikten sonra da guatr tekrar edebilir. Özellikle çok sayıda nodülü olan guatr hastalığında geride bırakılan tiroid dokusunda da nodül kalmışsa zamanla bu nodüller büyüyüp guatrın tekrar etmesine yol açabilir. Bu sebeple ilk başta ameliyatı, hastalığa uygun planlamak önemlidir.
Kaynak: IHA
