Dr. Saim Kerman: "İTS'de Tecrübe Önderiyiz"
İTS Pek Çok Sorunun Çözümü Oldu
İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Başkanı Dr. Saim Kerman, İTS uygulamasını değerlendirdi. İlk olarak uygulamanın başlangıcından ve ihtiyaç sürecinden bahseden Kerman, bu sistemle birçok soruna çözüm bulduklarını ifade ederek şöyle konuştu: “İlaç Takip Sistemine ihtiyaç duyulmasındaki en önemli sebep ilaçların geri çekme uygulamasında yaşanan sorunlardır. Önceki yıllarda bir ilaç herhangi bir sebeple piyasadan toplanacağı zaman, raporların eklendiği fakslar valiliklere gönderilirdi. İllerde tüm sağlık kuruluşlarında geri çekim kararı alınan ilaç bildirilir ve raflardan gözle kontrol edilerek toplanılması istenirdi. Ülkemiz çok büyük bir coğrafyaya sahip. Resmi yazı olmadan böyle karar alınması söz konusu olmadığından bugün sayıları 24 bini bulan eczanelerin her birine bu kararın ulaşması gerekir. Karar ellerine ulaşana kadar eczanede mevcut olan bu ilaç satılabilir ve geri çekilen ilacın çekilme gerekçesi önemli ise ciddi sıkıntılara yol açabilir. Bunu temelli bir çözüme kavuşturmamız gerekiyordu. Buradaki en büyük avantajımız Sosyal Güvenlik Kurumunun halkımızı kendi şemsiyesi altında toplaması oldu. Bu durum resmi satışların durdurulması konusunda uygulamayı kolaylaştırdı.
İkinci sorun ise kadim bir sorunumuz olan bir ilacın birden fazla kere satılabiliyor olması veya sahte küpürle devlet dolandırılabilmesi idi. İTS ile bu sorunu da çözmüş olduk.
Üçüncü sorun ise küpürünün alınması gerektiği için ilacın ambalajı kesildiğinde ambalaj bütünlüğünün bozulması sonucu ilacın ışığa ve neme hassas hale gelmesiydi. Öte yandan cam şişelerin kırılması ve dolayısıyla tekrar tekrar ilaç alınması gerekebiliyordu. Kırılıp etrafa dökülen ilaç antibiyotik ise bu durumda ciddi bir çevre kirliliği problemi gündeme geliyordu;. Antibiyotiğin etrafa dökülmesi ile mikroorganizma florasının değişmesi ve neticesinde daha dirençli suşların oluşması ihtimali var. Sistem sayesinde bu sorunlar da azaldı.”
İTS Kaçak Ürünle Mücadelede Etkili Bir Yöntem
Başkan Kerman başta eczacıların olmak üzere hastaların da en büyük sorunu olan kaçak ilaç kullanımında sistemin faydalarından söz ederken, hastalar için de bir müjde verdi: “Hastalar telefonlarından ulaşacakları bir program sayesinde sahte ürünü tespit edebileceklerdir. Sistem sayesinde kaçak ürün artık eczanelere giremez. Daha doğrusu girebilse de resmi satışı olamaz. Eczacılar kendilerini güvende hissedebilecekleri önemli bir doğrulama mekanizmasına kavuştular. Tanımadıkları kişiden, kurumdan ilaç satın aldıklarında bunu sistemimize sorup, kayıtlı olup olmadığını öğrenebilirler artık. Hakeza hastalarımız da aynı şekilde yakında telefonlarda yer alacak bir uygulamayla ilacın karekodunu doğrulayabilir hale gelebileceklerdir.”
İTS’nin Uluslar arası Talep Görmesi Kaçınılmaz
Ülkemizde uygulanan bu sistemi diğer ülkeler açısından da değerlendiren Dr. Saim Kerman; “İTS’nin uluslar arası arenaya açılması mecburi bir hadiseydi. Yurt dışından ithal edilen ilaçlar için de sistemin uygulamaya konulması dolayısı ile ilaç ithalatı yapılan bütün ülkeleri ilgilendirir hale geldi. Tüm distribütörler ithalatçısı oldukları firmalara Türkiye’deki uygulamayı anlatmak durumunda kaldılar. Kimisi üretim yerinde çözüm bulurken, kimisi de Türkiye’ye getirip yeniden ambalajlama ya da etiketleme dediğimiz modellerle sistemimizi kullanmaya başladılar. Bunun gerekliliği yurt dışında anlaşıldıkça gitgide daha çok revaçta olmaya başladı” dedi.
Kayıt Dışı Ürün Sorununa da Çözüm Getiren Bir Uygulama
Şimdi vergiyle ilgili kullanım alanının da oluştuğunu belirten Kerman şöyle devam etti: “Ürünleri tek olarak sayabiliyorsanız vergilendirmeniz de son derece hatasız olacaktır. Maliye Bakanlığı bu sistemin vergilendirmede kullanılabileceğini öngördü. Kayıt dışı ile mücadelede bu bir argümandır. Diğer bütün ürünlere de yaygınlaştırılması düşünülebilir. Nitekim siz de fark ediyorsunuzdur bazı kitapevlerinde karekod uygulanması başladı. Gitgide yaygınlaşacağını da düşünüyorum.”
Asıl Adı 2D Barkod
Dr. Kerman; “Dilimiz kolayca alıştığı için karekod diyoruz ama 2D barkoddur asıl ismi. Çok fazla bilgiyi küçük bir alana sığdırabilme özelliğinden dolayı bu ismi seçtik. Klasik barkodların çizgi boyları uzundur, uzadıkça daha çok veri alır ama bu sefer de ambalajlarda yer sorunu başlar. Ne kadar yüksekliğini kısaltsanız da boyunu kısaltamazsınız. İki satır yapsanız bu defa ikinci satır başka sorunlar üretir.” dedi.
İTS Konusunda Yurt Dışı ile Ciddi Temaslar Var
Başkan Kerman, Kurum olarak yurt dışı ile kurdukları temaslarla ilgili sorularımızı da yanıtlarken sözlerine şöyle devam etti: “İlk temaslar İngiltere ile oldu. Sonra İspanya ve Almanya’da sunumlar yapıldı. ABD’de FDA ile 3 defa temasımız oldu. Güney Kore ve Brezilya’dan heyet geldi. Suudi Arabistan liderliğinde 6 körfez ülkesinden, Mısır’dan, Suriye’den, Cezayir’den, Ukrayna’dan heyetler geldiler. Bir de Balkanlardaki küçük yeni devletlerden çok fazla ziyaretçi aldık.”
Satışta Değil Tecrübede Önderiz
İTS satışı diye bir tabirin olmayacağını ifade eden Kerman, konuyla ilgili sözlerini şu şekilde sonlandırdı; “Bu konuda satış diye bir şey olmaz çünkü ülkelerin regülasyonları birbiriyle aynı değil. Dolayısı ile sistem farklı tasarlanabilir. Barkodun sahibi biz değiliz, biz başarılı bir uygulamanın tecrübesine sahibiz. Asıl kazancımız budur. Konuyla ilgili çok fazla firma Türkiye’de çalıştı. Eczaneler için program yapanlar da bu konuyla ilgilendiler ve çok önemli mesafeler kat edildi. Mayıs ayında ABD ile katıldığımız toplantıdaki ifade şudur, ‘en yakın ülkeden 2,5 yıl ilerdesiniz’ diye yabancılar bizim adımıza bir tabir koydular.”.
İVEK Derneği Özel Haber/ Ayşe Esra GÜLER
