Demirhindi'den Gelen Şifa

İsmi Arapçada Hint Hurması anlamına gelen tamr-i hindi’den gelen demirhindi meyvesi keçiboynuzuna benzeyen, kestane renginde meyveleri olan çok kıymetli bir bitki olmasının yanı sıra Afrika’da baharat şeklinde kullanım bulan meyvelerin başını çekiyor.

Eski Yunanlılar ve Mısırlılar’da İ.Ö 4. yy'da demirhindinin kullanımı başlamıştır. Günümüzde de; Senegal, Hindistan, Sudan, Orta Amerika, Meksika demirhindinin yetiştiği ülkelerdir. Bu ülkelerin haricinde de eski Türkler arasında da kullanımı olan bu bitki susuzluk giderici olarak ünlenmiştir. Ayrıca; Osmanlı tıbbı ve mutfağına da girmiştir. Susuzluğu kesmesi, kusma, ateş ve iç sıkıntısına iyi gelmesiyle geçmişte sıkça kullanılan bir bitkidir.

Meyveleri, yaprakları, tohumları geleneksel tıpta sıklıkla kullanılır. Baharat olarak ise meyveleri bir bütün olarak ya da yalnızca etli kısımlarıyla kullanılır. Meyve bileşiminde; protein, şeker, pektin, B1, B2, B3, B5, B6, C vitamini, potasyum, fosfor, magnezyum, kalsiyum, sodyum, demir, bakır, selenyum gibi mineraller bulunur. Ayrıca elde edilen şerbeti Osmanlı padişahı Kanuni Sultan Süleyman'ın en sevdiği içecekti. Hint, Orta Doğu ve Güney Doğu Asya yemeklerinde tatlımsı ekşi tadıyla sıklıkla tercih edilir. Sanayide ise şekerlemelere kıvam verici olarak koyulur. Bilinen alerjik ve toksik bir etkisi yoktur.

Sağlık açısından birçok faydası olan bitkinin kullanım alanlarını ise genel itibariyle şöyle sıralayabiliriz:

1) Ağrılı ve şiş eklemlerde meyvesinin yenilebilir kısmı kullanılır.

2) Meyvesi kan lipidlerini düşürme ve kilo verdirici etkisinden dolayı kalp rahatsızlıklarında kullanılır.

3) Boğaz ağrılarında suyu gargara şeklinde kullanılabilir.

4) Günümüzde çok sık rastlanan astım hastalıklarının tedavisinde etkin bir biçimde kullanılabilir.

5) Suyu, göz hastalıklarında kullanılmaktadır.

6) Sarılık ve nezlede uzun süredir kullanılan bir bitkidir.

7) Ateş düşürücü ve soğuk algınlığını önleyici etkisi bulunmaktadır.

8) İyi bir antioksidan etkiye sahiptir.

9) Sindirime yardımcıdır. Laksatif etkisinden dolayı kabızlıkta sıklıkla kullanılan bir bitkidir.

10) Cilt inflamasyonlarında, lekelere ve çillere karşı kullanılabilir.

11) Barsak ve safra spazmlarının giderici ve rahatlatıcı etkisi mevcuttur.

Hakan BAĞRIAÇIK