Çinko Minerali ve Kullanım Alanları

Çinko karbonhidrat, protein ve lipid metabolizmasında önemli rolleri bulunan muhtelif dehidrogenaz, aldolaz, peptidaz, fosfataz, isomeraz, fosfolipaz gibi enzimlerin yapısında bulunan bir metaldir. Ayrıca piridin nükleotidlerine bağlı enzimlerde de fazla miktar bulunduğu gibi birçok enzimde de kofaktör olarak rol oynar.

Organizmadaki çinko eksikliği sonucu protein ve karbonhidrat metabolizması bozulur, öğrenme kapasitesi engellenir, büyümede yavaşlama olur. Beta-talesemili çocuklarda serum çinko seviyesinin düşük olduğu tespit edilmiş ve uygulanan çinko tedavisiyle bu çocukların sağlıklı çocuklarla eşit gelişme gösterdikleri gözlenmiştir.

Çinko DNA ve RNA, protein sentezi, insülin aktivasyonu, yaraların iyileşmesi, hücre bölünmesi, tat alma, bağışıklık gibi çok yönlü fonksiyonlara sahiptir.

Çinkonun metabolizasyonunu incelediğimizde, oral olarak verildikten sonraki absorpsiyonu tam değildir. Gastrointestinal sistemden kısmen emilir. Kepek ekmeği (fitik asit, lif, fosfat, bakır, demir, kadmiyum, toprak içeren), süt, peynir gibi yiyecekler ve kahve absorpsiyonu azaltır. Bu durum Acrodermatitis enteropathica’sı olan şahıslarda görülür.

Çinko tuzları penisilin türevleriyle alınmamalıdır. Teratojenik etkisine dair çalışma kaydı olmamakla beraber, hamile ve emziren annelerde doktor kontrolünde kullanılmalıdır.

Ayşe Esra GÜLER