Alzheimer'lıya GPS'li umut
Bugün Dünya Alzheimer Günü... İstanbul'da şu an 2 alzheimer hastası kayıp. Sık sık karşılaşılan bu sorunun çözümü için, Türkiye Alzheimer Derneği hastalara GPS'li saat yaptırdı. Polis de 4 bin 185 ailenin rızasıyla parmak izi uygulamasına geçti. Oğlu Fikret Bitim tarafından sosyalleşebilmesi için Alzheimer Derneği'nin bünyesindeki huzurevine emanet edilen 4 yıllık alzheimer hastası Mehmet Bitim, Maslak Kasrı'nda 5 Eylül'de düzenlenen çay gezisinde kayboldu. Baba Bitim, 15 gün sonra Kuştepe'de bulundu. Böylece İstanbul'da kayıp alzheimer hastası sayısı 2'ye düştü. Polis şimdi, 29 Ağustos'ta eşi ve oğlu ile birlikte İstiklal Caddesi'nde gittikleri restorandan çıkıp kaybolan 75 yaşındaki İranlı Bahman Mohajer ve 9 Eylül'de eşi ile geldiği İstanbul Atatürk Havalimanı'ndan çıktıktan sonra kaybolan Iraklı 61 yaşındaki Ferhan Hausmer'i arıyor. Sık karşılaşılan bu sorunla ilgili çözüm arayan polis, ailelerin rızasıyla parmak izi uygulamasına geçti. Bu sayede, hafıza kaybı sonucu ailelerinden uzaklaşan ve kimliği yanında olmayan yaşlılar, artık rahatlıkla tespit edilebilecek. Proje kapsamında 10 bin 340 aile ile görüşüldü. Ancak 4 bin 185 aile uygulamayı kabul etti. Türkiye Alzheimer Derneği ise alzheimer hastaları için GPS'li saat ve bileklik hazırlattı. Amaç hafıza kaybına bağlı kayboluşların önüne geçmek.
"DEVLET ELİ İLE YÖN ÇİZİLMELİ"
Türkiye Alzheimer Derneği Genel Müdürü Figen Kural, "Hastalıkla, hastaların, ailelerin ve sivil toplum kuruluşlarının tek başlarına mücadele etmeleri mümkün değil. Devlet eli ile sağlam bir yön çizilmesi ve toplum olarak mücedele edilmesi gerekir. Tüm dünya ülkeleri bu hastalıkla toplum halinde savaşıyor. Vatandaşları konu hakkında duyarlı olmaya çağırıyoruz. Biz tüm alzheimer hastalarının iyi şartlarda yaşamalarını istiyoruz. Derdini anlatabilecek konumda olmuyor, kendilerini ifade edemiyor, kaybolduktan sonra günlerce ilaçlarını bile kullanamıyorlar. Yollarda dolaşıyor, park gibi belli noktalarda kalıyorlar. İnsanlar da alzheimer hastası olduklarının farkına varamadıkları için yardımcı olamıyor. Teknolojinin bu kadar gelişmiş olduğu bir ortamda aslında birçok çözüm yolu var. Alzheimer hastası bulunan ailelerin, vatandaşları uyarıcı çareler bulmaları bu yollardan sadece bir tanesi... Alzheimer hastalarına takılacak bir bilezik, bir işaret bile onlara yaklaşımı değiştirecek ve büyük bir kazanım olacaktır" dedi.
YOLUNU KENDİ BULAN AYAKKABI UMUT OLABİLİR
İngiltere'nin Northamtonshire kentinde yaşayan Dominic Wilcox, 'Oz Büyücüsü' masalındaki Dorothy karakterinin ayakkabısından esinlenerek GPS'li (Küresel Yer Belirleme Sistemi) ayakkabı geliştirdi. Projenin bir akşam barda içki içerken aklına geldiğini söyleyen Wilcox, hazırladığı ayakkabıya "Ev Gibisi Yok" adını vermiş. Ayakkabının içine yerleştirilen GPS alıcısıyla bu alıcıyı yönlendiren bir yazılım ve USB kablosu yardımıyla, girilen koordinatlar, ayakkabının üzerindeki ışıkları harekete geçiriyor. Yürüyüş başladığında ayakkabının sağ tekindeki ışıklar varılacak hedefe ne kadar mesafe kaldığını gösterirken, sol tekteki halka biçimli ışıklar ise doğru yöne gidilip gidilmediğine işaret ediyor. Dominic Wilcox, ayakkabıyı Londra Dizayn Festivali için hazırladığını, ancak büyük rağbet olduğu için daha başka ayakkabılar da yapacağını açıkladı. Wilcox "Masallarda gördüğümüz şeyleri neden günlük hayatımızda kullanmayalım mı?" dedi. Araştırmacılar, ayakkabının ileride alzheimer hastalarının yollarını bulabilmesi için umut olacağını düşünüyor.
ALZHEIMER HASTALARINA BİR UMUT DAHA
Prof. Dr. Hikmet Yılmaz / Celal Bayar Üniversitesi Nöroloji Anabilim Dalı: Deneysel ortamda hipokampusun nöronlarını alıyoruz, içine başka maddeler veriyoruz. Hipokampusun hücre ölümünü, yaşlanmasını engelleyebilir miyiz bu tarz çalışmalar yapıyoruz. Gen tedavisi çalışmaları var son zamanda. Daha diri hücreler enjekte ediyoruz. Hücre ölümünü engelleyebilir miyiz diye çalışıyoruz. Bunlardan daha etkili yöntemleri bulmak için çalışıyoruz. Beş yıl önce 'Erken dönem alzheimer hastalarını tedavi etmememizin bir anlamı yok. Boş yere ilaç vermeyelim' diyorduk. Bu görüş değişti. 'Erken dönemi tedavi edin' diyoruz. Araştırmaların ve çıkacak ilaç veya tedavilerin ileride çok etkili olabileceklerini düşünüyorum.
LABORATUVAR ORTAMINDA YAPAY HAFIZA
ABD'deki Case Western Üniversitesi'nde görevli araştırmacılar, fare beynine yapay hafıza yerleştirerek alzheimer hastalarına umut oldu. Sonuçları Nature Neuroscience Dergisi'nde yayımlanan deneyde, araştırmacılar farelerden alınan beyin hücrelerine laboratuvar ortamında elektrik akımı vererek 10 saniye boyunca devam eden hafıza benzeri bir aktivite yarattı. Yapay hafızayı beynin kısa süreli hafızasını yöneten hipokampusta yaratan araştırmacılar, ileride 10 saniyeden uzun süren hafızalar yaratılabileceğini, böylece günlük olayları hatırlamakta zorlanan alzheimer hastalarının tedavi edilebileceğini söyledi. Araştırma ekibinden nöroloji uzmanı Ben Strowbridge, "İlk defa bir beyin dokusunda bilgiyi birkaç saniyeden uzun süre saklamanın yolunu bulduk" diye konuştu. Uzmanlar araştırmanın insan beyninin karmaşık ağlarını daha iyi anlamamızı sağlayarak, yaşa bağlı olarak ortaya çıkan rahatsızlıklara da ışık tutacağını vurguladı.
SABAH
